Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili Sıkça Sorulan Sorular

EYT, çalışma dönem şartını sağlamış olmasına ragmen belirlenmiş yaş kriterinin sağlanamama durumu “Emeklilikte Yaşa Takılanlar” kavramıyla ifade edilmektedir. 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanların emekliliği hak etme koşullarının değiştirilmesiyle birlikte bu kavram ortaya çıkmıştır. EYT’liler yasanın değişmesiyle prim gün sayısının yanı sıra emeklilik yaşlarının gelmesini bekleyenleri kapsamaktadır.

Emeklilikte Yaşa Takılanlar, yaş şartı aranmadan, sigortalılık süresi ve prim günü koşullarını sağlayıp emekli olmayı talep ediyor. Türkiye’de yaklaşık 6 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeye göre, belirli tarih öncesi sigortalılık şartını sağlayan yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin emekli olması beklenmektedir.

8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olan ve 5000 ile 5975 prim gününü dolduranların emekli olabilmesi için kadınlarda 20 yıl, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresinin tamamlanmış olması gerekmekteydi. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi şartlarını sağlayan kişiler için yaş şartı olmaksızın emekliliğe imkan sağlanacaktır. Eski sistemdeki gibi SSK, BAĞKUR, Emekli Sandığı ayrımı olmaksızın mevcut yapıdaki herkes için geçerli kılınmıştır.

EYT'lilere getirilen imkânın SSK, BAĞKUR, Emekli Sandığı ayrımı bulunmamaktadır.

Bağ-Kur kapsamında iş yeri açan, şirket ortağı olup primini donduranlar bu süreleri canlandırarak prim gün sayısını primlerine ekletebilecek.

Bir dönem Bağ-Kur'lu olup SSK veya Emekli Sandığı'nda çalışmaya devam edip emekliliği hak kazananlar için de prim borcu kuralı geçerli olacak. Bu sosyal güvenlik statüsünden emekliliğe hak kazansalar dahi geçmişte Bağ-Kur prim borcu varsa emekli olunamayacak. Örneğin, 5300 gün SSK'lı çalışması olan EYT'li normalde tek başına bu hizmet süresiyle emekli olabilir. Bu kişinin 300 gün Bağ-Kur prim borcu varsa, emekli olabilmesi için borcunu ödemesi istenecek.

EYT düzenlemesinin yürürlüğe girmesiyle beraber hak sahipleri, emeklilik başvurusunda bulunabilecek. Koşulları yerine getirenler için süre sınırı bulunmamaktadır.

E-Devlet'te EYT başvuruları için düzenleme yapıldı. E-Devlet arama çubuğuna 'EYT' yazıldığında doğrudan başvuru ekranına yönlendirme yapılmaktadır.

EYT emeklilik başvuruları il ve ilçelerdeki sosyal güvenlik merkezlerine yapılabilecek. Postayla iadeli taahhütlü belge göndererek de başvuru yapılabilecek

E-Devlet uygulamasından aşağıdaki adımlar takip edilerek başvuru yapılabilmektedir.

EYT başvuru ekranı için tıklayınız.

Konu hakkında yapılan açıklamaya göre, emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primi ödenerek çalışılabilecektir. Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 30 gün içerisinde tekrar işe başlayan çalışanlar için yüzde 5 destek primi verileceği açıklanmıştır. Bu şekilde, kayıtlı olarak çalışma teşvik edilmek istenmektedir.

Yaş istisnası dışında prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını taşıyanların aylık alabileceği beyan edilmiştir. Kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl doldurulmalıdır.

1999 yılından önce sigortalı olarak EYT kapsamına girenlerin prim eksiği varsa bunu birkaç şekilde tamamlama imkanı bulunuyor.

Emekli olmak isteyen ancak prim gün sayısı yeterli olmayanlar için tanınan doğum ve askerlik borçlanması seçenekleri sunulmaktadır.

Askerlik borçlanması, e-devletten veya borçlanma talep dilekçesinin Sosyal Güvenlik Kurumu sitesinden indirilerek doldurulması ile Kurumun ilgili birimine gönderilerek elden verilmesi ya da postayla gönderilerek yapılabilmektedir..

Doğum borçlanması, kanununa tabi olan sigortalılar ve hak sahipleri, sigortalının en son çalışmasının/hizmetinin geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurarak, Kamu görevlileri (kamu görevlileri sigortalıları veya hak sahipleri “SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhıye/ANKARA” adresine borçlanma talep dilekçesiyle veya e-devlet kanalıyla başvuruda bulunarak doğum borçlanması yapabileceklerdir.

EYT kapsamında emekli olma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu karar emekliliği hak eden kişilerin iradesine bırakılmıştır.

Emekli maaşının hesaplanması, çalışma dönemi, çalışma günü, prim ödemesi gibi pek çok kritere göre değişiklik göstermektedir. Emeklilik hâlinde ne kadar aylık alınacağı SGK tarafından uygulamaya konan "emekli maaşı hesaplama robotu" ile hesaplanabilmektedir.

EYT kapsamında emekli olup çalışmaya devam edenlerin maaşları, işçinin işverenle yapacağı anlaşmaya bağlı olacaktır. Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler için, sosyal güvenlik destek primi kesintisinde teşvik getirileceği açıklanmıştır.

Çalışmaya devam eden SGK ve Bağ-Kur çalışanı ETY’lilerin maaşlarında kesinti olmayacak. Memurlar ise çalışmaya devam etmesi halinde çift maaş imkanından yararlanamayacağı açıklanmıştır.

İster emekli ikramiyeniz ister emekli maaşınız ile Bireysel Emeklilik Sistemi’ne dahil olarak yüksek fon getirileri ve %30 Devlet Katkısı ile birikimlerinizi artırabilirsiniz. Mevcutta bir bireysel emeklilik sözleşmeniz var ise katkı payınızı artırabilir, dilerseniz toplu para da yatırabilirsiniz.

Emekli aylığı için iş yerinden istifa eden çalışanlara kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir. Bu bir yasal zorunluluk. İşverenlerin kıdemi ödeme tarihindeki kıdem tazminatı tavanını dikkate alarak ödemeleri gerekmektedir. Emekli olup çalışmaya devam edenlerin kıdemi konusunda ise işçi ve işveren arasında mutabakata varılarak ayrılma halinde ödeme yapılabilir.

Bu konu hakkında EYT’ye yönelik çıkarılacak yasada yer alabilecek hükümler hakında herhangi bir belirleme bulunmamaktadır. Ancak, olağan koşullar dahilinde, emeklilik nedeniyle iş yerinden ayrılacak çalışanın aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışmış olması gerekmektedir. İşçinin kıdem tazminatı alabilmesi için gerekli 1 yıllık sürenin hesabında aynı işverene bağlı farklı işyerlerinde çalıştığı süreler birlikte değerlendirilmektedir. 1 yılın altında çalışmış olanlar kıdem tazminatı alamamaktadır.

8 Eylül 1999 öncesinde işe giriş yapan memurlar da diğer EYT'liler gibi emekli olabilecek. Ancak memurların işlemleri farklı uygulanacak.

Emeklilik sürecinde 4/C'ye tabii olan memurlar kurumlarına Emeklilik Talep Formu doldurarak veya dilekçeyle başvuracak. Atamaya yetkili kurum amiri emekliliğe sevkini onaylamasıyla HİTAP yetkisi verilmiş personel de bunu HİTAP üzerinden SGK'ya iletebilecek.

Evet, zorunlu sosyal güvenlik sisteminden emekli olunması halinde Bireysel Emeklilik sözleşmesi yaptırılabilmektedir. Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), mevcut kamu sosyal güvenlik sistemlerine ek olarak oluşturulan bir sistemdir. Bireysel Emeklilik Sistemi’nde birikimleriniz emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilirken, fon getirisine ek olarak yatırdığınız katkı payı tutarının %30’u kadar devlet katkısından da yararlanırsınız. Güvenli ve şeffaf bir sistem olan Bireysel Emeklilik Sistemi’nde birikimleriniz uzun vadede enflasyonun üzerinde bir getiri sağlayabilir. Emekliliğinize iyi ki’ler katmak için dilerseniz hemen başvuru formumuzu doldurarak AgeSA Bireysel Emeklilik başvurusu yapabilirsiniz.

EYT’den emekli olup da aynı iş yerinde çalışmaya devam edecek kişilerin Otomatik Katılım sözleşmeleri aynı şekilde devam eder. Yeni bir sözleşme başlatmalarına gerek bulunmamaktadır.

İşyerinin değiştiği tarih itibarıyla sistemde bulunan bir çalışan, önceki işyerinde dâhil olduğu Otomatik Katılım sözleşmesi için bireysel olarak katkı payı ödemeyi veya bu hesaptaki birikimi ile varsa ödenen devlet katkısının farklı iş yerine geçişi ile yeni açılacak olan Otomatik Katılım kapsamındaki sözleşmeye aktarılmasını şirketten talep edebilir, herhangi bir talepte bulunmaması halinde ilgili sözleşme askıya alınır.

EYT kapsamında emekli olunması, Otomatik Katılım Sistemi’nden de emekli olunacağı anlamına gelmemektedir.

Otomatik Katılım Sistemi’nde emeklilik ve devlet katkısının hak edilmesi belli süreler ve belli oranlara tabiidir;

Genel olarak BES’te Emeklilik hakkı, katılımcının sisteme giriş tarihinden itibaren en az 10 yıl sistemde kalması ve 56 yaşını tamamlamasına bağlıdır.

SEDDK’nın görüşüne istinaden 45 yaş altında ve devam eden OKS yok ise sözleşme oluşturulmaz.

Mevzuatsal olarak, gönüllülük esasına dayanarak, çalışanın talebi doğrultusunda yeni sözleşme açılabilir.